Bulimia należy do zaburzeń odżywiania i charakteryzują ją powtarzające się epizody gwałtownego, niepohamowanego objadania się. Zanim rozwiną się pierwsze objawy jedzenie (zwłaszcza to, które bardzo smakuje) wykorzystywane jest do regulowania emocji – obniżenia psychicznego napięcia, usunięcia emocjonalnego dyskomfortu lub poradzenia sobie z uczuciem odtrącenia, czy samotności. Jedzenie pozwala nie tylko złagodzić nieprzyjemne doznania, ale dostarcza też przyjemności i jest formą nagradzania siebie. Może stać się stałą metodą radzenia sobie wówczas, gdy inne sposoby zawodzą lub są niedostępne – np. gdy nie można liczyć na wsparcie najbliższego otoczenia.
Czytaj więcejZaburzenia odżywiania – anoreksja – jakie są objawy anoreksji u dzieci i dorosłych?
Nasilenie występowania zaburzeń odżywiania obserwuje się od drugiej połowy XX wieku. Podłoże jadłowstrętu psychicznego (anoreksji) i bulimii jest wieloczynnikowe. Obejmuje uwarunkowania biologiczne, osobowościowe i społeczno-kulturowe. Promowanie w mediach szczupłej sylwetki i wysportowanej budowy ciała, jako synonimu atrakcyjności, która pomaga w osiągnięciu życiowego sukcesu sprzyja (w pewnych okolicznościach) wystąpieniu objawów anoreksji. Gdy dołączy się do tego zachętę do nieograniczonego posiadania i konsumpcji różnych dóbr (m. in. jedzenia) obecną we współczesnym społeczeństwie, wówczas otrzymamy zachowania typowe dla bulimii.
Anoreksja – objawy zaburzeń odżywiania
Pierwsze objawy anoreksji pojawiają się na ogół w okresie dojrzewania, między 14, a 18 rokiem życia, a bulimii między 18, a 25 rokiem życia. Zdecydowanie częściej zaburzenia odżywiania dotyczą dziewcząt (kobiet), niż chłopców (mężczyzn). Początek choroby może być różny, ale zwykle poprzedza go zdarzenie, w którym młoda osoba spotyka się z nieprzychylną uwagą otoczenia na temat swojego wyglądu lub sama zaczyna krytycznie odnosić się do swojego ciała i porównywać z innymi. Poprawę samopoczucia oraz zmianę sylwetki próbuje osiągnąć wprowadzając dietę, zmieniając nawyki żywieniowe (np. wybierając wegetarianizm) i oddając się intensywnym ćwiczeniom fizycznym. Problem zaczyna się wtedy, kiedy powyższe działania zaczynają organizować całe życie, utrata wagi do wyznaczonego poziomu nie przynosi spodziewanej satysfakcji, a ciało i jego potrzeby stają się wrogiem.
Na obraz chorobowy anoreksji składa się utrata masy ciała, która prowadzi do wagi przynajmniej o 15% niższej od prawidłowej wagi (liczonej odpowiednio dla wieku i wzrostu). Spadek wagi uzyskiwany jest nie tylko przez ograniczanie ilości spożywanych posiłków i ich kaloryczności, ale też podejmowanie częstej aktywności fizycznej lub stosowanie środków ograniczających łaknienie. Myślenie osoby chorej na anoreksję zdominowane jest przez koncentrację na jedzeniu, unikanie „tuczącego pokarmu”, przymus kontrolowania pór i ilości przyjmowanego pożywienia oraz lęk przed przytyciem. Towarzyszy temu nieadekwatne spostrzeganie swojego ciała, jako grubego lub otyłego. Jeśli utrata wagi jest znaczna, może dojść do zaniku miesiączki.
W wyniku głodzenia się z czasem dochodzi też do zaburzeń somatycznych. Ich przejawem jest m.in. zwolnienie pracy serca, spadek ciśnienia i temperatury ciała, zaburzenia elektrolitowo-metaboliczne, obrzęk rąk i nóg, wypadanie włosów, pojawienie się na ciele meszku (lanugo), suchość skóry, osłabienie siły mięśni, stany zapalne żołądka i jelit z bólami brzucha, zaburzenia gospodarki tłuszczowej.
Z powodu powyższych powikłań anoreksję zalicza się do zaburzeń o wysokim ryzyku śmiertelności, a jej leczenie wymaga udziału psychoterapeuty oraz lekarzy różnych specjalności (np. endokrynologa, psychiatry).
Zaburzenia odżywiania u dzieci i dorosłych
Problemy z jedzeniem często współwystępują z problemami w relacjach. Mają one wspólny mianownik, którym jest trudność w otworzeniu się i przyjęciu dobrych rzeczy istniejących poza nami. Oznacza to, że na poziomie psychicznym odpowiednikiem trudności w jedzeniu jest trudność w przyjęciu do swojego umysłu innych osób, jako dobrych, wspierających i pomocnych.
W anoreksji osoba skupia swój wysiłek na kontrolowaniu wagi, a motywuje ją do tego lęk przed przytyciem. Poprzez wagę próbuje również kontrolować swój umysł. I chociaż stan idealnej szczupłości staje się celem, nigdy nie może zostać osiągnięty. Osoba czuje, że musi nadal tracić na wadze, ale nie jest świadoma, dlaczego tak naprawdę to robi. Rolą terapii jest poszukiwanie i analizowanie nieświadomych, czyli ukrytych motywów, które leżą u podłoża anoreksji i popychają do zachowań, które narażają zdrowie i życie.
O terapii psychoanalitycznej
Psychoterapia psychoanalityczna jest złożoną i stale rozwijaną teorią. Sposobem poznania i rozumienia ludzkiej psychiki oraz metodą jej leczenia. Na fundament terapii analitycznej składają się główne założenia psychoanalizy, którą stworzył i opracował Zygmunt Freud. Jego myśl na przestrzeni czasu znalazła wielu uczniów i kontynuatorów. Stała się też inspiracją oryginalnych koncepcji, które uzupełniały dorobek Freuda albo ukazywały nową, odmienną perspektywę ujmowania spraw najbardziej kluczowych z punktu widzenia psychiki.
Czytaj więcejGdzieś na dnie snu – czyli o związkach śnienia z nieświadomością
„Gdzieś na dnie snu/ późną jesienią/ powraca tu rozmowa zła/ te głosy dwa, których już nie ma/ ten stary temat, to ty i ja” – to słowa Agnieszki Osieckiej. Sny i fenomen śnienia pojawia się w różnych kontekstach – można tu wskazać przynajmniej naukę, literaturę, czy sztukę. Doczekał się on wielu perspektyw ujmowania. Początkowo filozofowie upatrywali w snach przejawów sił duchowych człowieka. Medycyna przełomu XIX i XX w. odmawiała im znaczenia, traktując sny jako wynik działania bodźców zewnętrznych, płynących z otoczenia lub wewnętrznych, związanych z fizjologią. Z tego powodu nie mogły one przedstawiać sensownych, z punktu widzenia psychiki, treści. W opinii powszechnie spotykanej wśród ludzi można było zaś odnaleźć pogląd, że marzenia senne niosą ze sobą przekaz, a tłumaczenie ich zagadkowej treści pozwala odczytać coś z przyszłych wydarzeń.
Czytaj więcej
Technika terapii
Formułowanie przez Zygmunta Freuda reguł prowadzenia terapii analitycznej przypada na lata 1911 – 1915. Pisze on wówczas artykuły, w których zawiera zasady i zalecenia, które powinny być uwzględnione przez praktykujących analityków. Warto jednak pamiętać, że pierwsze refleksje nt. metody psychoanalitycznej pojawiły się już w „Studiach nad histerią”, a ostatnie w „Analizie skończonej i nieskończonej”, która powstała u schyłku jego życia. Czytaj więcej
Żałoba i melancholia
Edward Stachura próbował ująć w słowa doświadczenie smutku i wewnętrznego cierpienia. Pisał: „Rozdzierający jak tygrysa pazur/ Antylopy plecy jest smutek człowieczy./ Nie brookliński most, ale przemienić/ W jasny nowy dzień/ Najsmutniejszą noc/ To jest dopiero coś (…)”. Wiele lat przed nim i po nim podejmowano próby opisania i rozumienia tych stanów z psychologicznego punktu widzenia. Jak w tym kontekście umieścić żałobę i melancholię?
Freud zajmował się istotą i wewnętrzną dynamiką melancholii zauważając pewne podobieństwo do naturalnego procesu żałoby. Żałoba jest reakcją na stratę kochanej osoby albo utratę cenionej wartości. Wartością tą może być np. zdrowie, praca, wolność, czy ojczyzna. Freud zauważył, że kiedy jedni ludzie reagują na pozbawienie ich czegoś ważnego żałobą, inni w tych samych okolicznościach wykazują skłonność do zapadania w melancholię.
Czytaj więcej